Auteur: Matti Groot (coaching psychologist)

Deel 1

Deel 2

Spiritual problem modern individual

Wat zijn archetypen

What is the individuation process?

The achievement of personality

De coach Pieter Wijtenburg stelt ter discussie, wat je al enige jaren kan lezen in vele kranten en tijdschriften: “burn out komt door een aanhoudende hoeveelheid stress en die stress wordt veroorzaakt door werkdruk, ….” (zie bijvoorbeeld het tijdschrift Psychologie). Maar stelt Pieter, laten we eens onderzoeken waarom niet iedereen hiervan een burn-out krijgt. Wat onderscheidt deze mensen? Volgens Pieter hebben deze mensen het niet over stress, druk of spanning, maar over bang zijn en angst. Het lijkt mij als integratieve counselor plausibel. Angst kunt je voelen, ergens in je lichaam en daar kan je wat van vinden en ook wat aan doen. Elk dier, ook de mens, voelt angst als de omstandigheden bedreigend zijn (roofdier, directeur, interim-manager, noem maar op). Dat is een trigger voor actie. De metafoor ‘de energie is op en ik kan niet meer’, betekent dat je moet wachten tot de energie terug is. Hoe lang wacht je, 1 jaar, 2 jaar?

Jordan Peterson predikt streng maar vol compassie met zijn ‘call for action’. De redenatie is simpel. Wat ons interesseert, leidt ons op de weg naar zelfverwerking. Dus gaan we het avontuur aan, maar wat weten we nu helemaal? Als stuntelende idioten worden we door schade en schande wijzer. Wederom verwijst hij naar Jung, met het omcirkelen van onze bestemming. En terwijl we blunderen en fouten maken, komen we dichter bij onze levensdoelen. Als we tenminste  blijven proberen, plannen maken, perfectionisme overwinnen, de wereld ingaan. Jordan Peterson is een man met strakke kaaklijn en diepe stem die zegt wat hij denkt: niet altijd politiek correct, maar wie zat daar sowieso op te wachten?

Misschien wel het mooiste boek van Hermann Hesse is ‘Tussen de raderen’. Het vertelt over Hans, de meest begaafde leerling van een kleine school in het Zwarte Woud. Van hem wordt verwacht dat hij naar het seminarie gaat. Dat betekent voor hem steeds harder studeren. Zijn geliefde wandelingen in de vrije natuur moet hij opgegeven. Tot ieders verbazing sluit hij vriendschap met Hermann. Die is in alle opzichten Hans’ tegenpool: hij is lui, losbandig en verafschuwt studeren. Hans leert de lessen van Herman niet, studeert steeds harder, op een terrein dat anderen voor hem hebben uitgekozen. Het gaat steeds moeizamer. Hans overlijdt jong.

Alfried Längle is een leerling van Viktor Frankl, grondlegger van de logotherapie. In onderstaande YouTube verhaalt hij van een jonge studente, die bij hem komt de klacht: “In de studie die ik zelf gekozen heb en leuk vind, ben ik lui en onproductief. Daar wil ik graag vanaf.” De studente vertelt, dat haar eerste studie was uitgekozen door haar moeder. Vijf jaar lang had zij zich kapot gewerkt, nooit lui, tot zij in een heftige burn-out belandde. Zij is hier bovenop gekomen en opnieuw gaan studeren. De nieuwe studie is haar eigen keus en zij is gepassioneerd over het onderwerp. Maar nu is zij vaak wel lui. Alfried Längle benadrukt hoe zij zichzelf hiermee beschermt tegen burn-out. In zijn therapie met haar werkt hij met die luiheid, die nu geen functie meer heeft en haar hindert. Luiheid als zinloze of zinvolle zelfbescherming? Zinvol als de activiteit betekenisloos is. Maar zinloos als we ons willen vrijmaken voor een activiteit, die betekenisvol is, die een zelfgekozen zin geeft aan ons leven.

‘We leven’, zegt Piero Ferrucci, ‘in een ijstijd van het hart’. Eigenschappen als hardheid, zakelijkheid, efficiëntie, achterdocht en daadkracht worden geprezen en aangeleerd, terwijl eerlijkheid, vertrouwen, warmte, goedgeefsheid, en geduld vandaag de dag ‘niet goed in de markt liggen’. Simpele vriendelijkheid wordt vaak gezien als toch een beetje dom en naïef…

Op indrukwekkende wijze houdt Piero een vriendelijk en goed onderbouwd pleidooi voor: “The power of kindness“. Piero is de voornaamste leerling van Assagioli. Bekend terrein voor integratieve counselors: Assaglio ligt mede aan de basis van de Humagination van Jan Rademaker (Nederlandse Academie voor Psychotherapie).

Als burn-out te vermijden is, is het dan je eigen schuld wanneer het je overkomt? Jasmine Groenendijk schreef hier een stoer verhaal over in de Volkskrant: Hoe krijg je zo snel mogelijk een burn-out?

Counseling is een ontmoeting tussen twee mensen in een professioneel kader. Mag een counselor de eigen onzekerheid en kwetsbaarheid tonen aan een cliënt? Veel opleiders zeggen van niet, ik vind dat juist waardevol. Interessant is hoe Irvin Yalom het onder woorden brengt.

Yalom: “We are equal in the sense that we both are exploring together. I don’t have a sense that I have a tremendous leap ahead of the client, in terms of what I know about what the client needs to know or has to discover. I think it works much better if there is a certain spontaneity, the sense of the wonder of us both exploring together.”

Viktor Frankl overleefde van 1942-1945 meerdere contratiekampen. De oorspronkelijke titel van zijn beroemde boek ‘De zin van het leven’ raakt mij: Ein Psycholog erlebt das Konzentrationslager (1946). Niet overleven schrijft hij, maar beleven… Zoals hij hieronder zegt in vertederend Engels: Despair is Suffering minus Meaning. De zingeving die hij vond in wanhopige omstandigheden, maakte hem een beter mens en hulpverlener. Ik bewonder dat zeer.

Citaat, Viktor Frankl (1946): Wanneer we niet meer in staat zijn een situatie te veranderen, worden we uitgedaagd onszelf te veranderen.

Weinig psychiaters/counselors hebben zoveel volgelingen als Milton Erickson. En vele van hen (o.a. O’Hanlon, Haley en Zeig) herhalen in boeken en lezingen een klassieke case history van Milton: The African Violet Queen of Milwaukee. Hieronder een video waarin de oude meester hierover vertelt: redelijk verstaanbaar, leerzaam en voor mij vertederend.

Voor wie zijn belangrijkste boek nog niet heeft:

• My voice will go with you